دکتر صادق آیینه‌وند، رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و چهره ماندگار تاریخ و استاد تاریخ اسلام دانشگاه، که روز پنجشنبه 17 اردیبهشت ماه جاری درگذشت، دانش‌آموخته دکترای تاریخ اسلام از دانشگاه القدیس یوسف لبنان، استاد دانشگاه تربیت مدرس و رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی بود و از او حدود 100 مقاله و 33 ترجمه و تألیف به یادگار مانده است.

آئینه‌وند در سال 1330 ه. ش در یکی از روستاهای تویسرکان متولد شد و تحصیلات و ابتدایی را در زادگاه ، و دوران دبیرستان را در اسدآباد همدان به پایان رسانید و درهمین دوران بود که به فعالیتهای فرهنگی و سیاسی پرداخت و با کانون فعالیتهای جوانان ولی‌عصر همدان ارتباط یافت.

او سپس در دانشگاه تهران به تحصیل در رشته ادبیات عرب پرداخت و فعالیت‌های سیاسی و فرهنگی خود را نیز ادامه داد. تأسیس تشکلی اسلامی با عنوان کتابخانه دانشجویی «ن والقلم و ما یسطرون» از جمله فعالیت‌های او در دوران دانشجویی قبل از انقلاب اسلامی است.

وی درهمان دانشگاه به ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد ادبیات عرب پرداخت و همراه با آن، بخشی از دروس حوزوی را نیز خواند. در 1361 به عضویت هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس درآمد و در گروه تاریخ آن دانشگاه، مشغول به کار گردید. یک سال بعد، با سمت رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، عازم سوریه شد و همزمان، در 1363 ش. به تحصیل در مقطع دکتری ادبیات عرب در دانشگاه قدیس یوسف لبنان پرداخت و پس از اتمام تحصیل و بازگشت به ایران در دانشگاه‌های تربیت مدرس، تهران، دانشگاه الزهراء و قم، دروس تاریخ اسلام و سیره نبوی و تاریخ‌نگاری در اسلام و ادبیات عرب تدریس کرد.

تا 1372 ش. مسئولیتهای فرهنگی متعددی از جمله مدیریت کل پژوهش‌ها و برنامه‌ریزی فرهنگی، ریاست مرکز سیاست علمی و پژوهشی وزارت آموزش عالی و ریاست دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس را برعهده داشت. در سال 1372 ش. به عنوان استاد نمونه کشور به دریافت لوح تقدیر از ریاست جمهوری وقت، آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی نایل آمد و تاکنون مقالات گوناگونی از او در نشریات معتبر داخلی و خارجی منتشر شده است. آئینه‌وند در چندین کنگره بین‌المللی به عنوان داور و عضو هیئت علمی حضور داشته که از جمله آنها بوده است؛ تاریخ پزشکی در اسلام، سید جمال الدین اسدآبادی، خوارزمی، امام خمینی و فرهنگ عاشورا. او از کنگره تاریخ پزشکی و نیز از ریاست دانشگاه باقرالعلوم، لوح تقدیر دریافت کرده است.

 آیینه‌ وند برای سومین‌ بار متوالی از ابتدای امسال به دلیل ابتلا به بیماری نارسایی خونی به بیمارستان منتقل شده و در بیمارستان لاله تحت مراقبت‌ های ویژه پزشکی قرار داشت.

مراحل تحصیلی

    دکتری: تاریخ اسلام - دانشگاه القدیس یوسف لبنان

    کارشناسی ارشد: زبان و ادبیات - ادبیات عربی - دانشگاه تهران

    کارشناسی: زبان و ادبیات - ادبیات عربی - دانشگاه تهران

آیینه‌وند در 16 دی 1392، چند ماه پس از آغاز کار دولت حسن روحانی، طی حکمی به عنوان رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی منصوب شده بود. دکتر آیینه‌وند همچنین به عنوان عضو هیأت علمی نمونه کشوری، چهره فرهیخته استان همدان و چهره ماندگار در سال 1385 انتخاب شده بود. تألیف و ترجمه بالغ بر 33 جلد کتاب و انتشار 96 مقاله از آثار علمی صادق آیینه‌وند است. او راهنمایی 25 پایان‌نامه دکتری و 75 پایان‌نامه کارشناسی ارشد را به عهده داشته است. همچنین روز گذشته از طرف خانواده?اش اعلام شد که پیکر مرحوم صادق آیینه‌وند، رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و چهره ماندگار تاریخ و استاد تاریخ اسلام دانشگاه، روز یکشنبه 20 اردیبهشت از مقابل دانشگاه تربیت مدرس تشییع و در قطعه نام?آوران به خاک سپرده می‌شود.

زندگی نامه و سوابق علمی

زندگی نامه و سوابق علمی مرحوم صادق آئینه وند را بروایت خود آن مرحوم در ذیل می خوانید:

گرایش: تاریخ اسلام

رتبه علمی: استاد

دکتری: تاریخ اسلام - دانشگاه القدیس یوسف لبنان

کارشناسی ارشد: زبان و ادبیات ادبیات عربی - دانشگاه تهران

کارشناسی: زبان و ادبیات ادبیات عربی - دانشگاه تهران

تاریخچه تدریس، سوابق پژوهشی، دانشجویان و سوابق اجرایی

الف – مقالات علمی : 96مقاله

ب – کتاب ها : [ تالیف ، ترجمه ، مجموعه ها ] 33 کتاب

ج – راهنمایی پایان نامه : [ دکتری ، کارشناسی ارشد ] دکتری 25 عدد، کارشناسی ارشد 75 عدد

د – مدیریت و سردبیری و عضویت در هیئت تحریریه مجلاتِ علمی :

- مدیر مسؤول مجلة العلوم الإنسانیة / Humanities [ به دو زبان عربی و انگلیسی ]

- سر دبیر مجله آفاق الحضارة الإسلامیة [ به عربی ]

- عضو هیئت تحریریه : مجله مدرس ، مجله مقالات و بررسی ها ، مجله العلوم الإنسانیه و 7 مجله دیگر .

ه – کسب عناوین علمی : هیئت علمی نمونه کشوری وزارت علوم 73 – 1372 ، فرهیخته استان همدان 1384 ، چهره ماندگار 1385 ، پیش کسوت علوم انسانی ایران جشنواره ی فارابی 1390 ، استاد برجسته ی بنیاد ملی نخبگان کشور 1390

و – دبیریِ سمینار هایِ علمی : دبیر سمینار بین المللی تشیع و خاور شناسان سال 1387 قم

ز- سخنرانی هایِ علمی در دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی و علمی : 100 سخنرانی

ح – مصاحبه هایِ علمی در مجلات ، روزنامه و رسانه هایِ شنیداری : 120 مصاحبه

ط – انجمن هایِ علمی : رئیس انجمن ایرانی تاریخ ، عضو هیئت مدیره انجمن ایرانی تاریخِ اسلام ، عضو هیئت مدیره انجمن ایرانی مطالعات زنان ، عضو هیئت مدیره ی انجمن ایرانی تحول علوم انسانی

ی – دارایِ اجازاتِ روایت حدیث و تاریخ از عالمان ، محدّثان و مورخان برجسته ی داخل کشور و جهان اسلام

[ دروس تدریس شده ]

- امویان و عباسیان [ دکتری ]

- جزیره العرب پیش از اسلام [ دکتری ]

- مِلَل و دِخَل و تأثیر آن در تحولات اجتماعی [ دکتری ]

- تاریخ فرهنگ و تمدن شیعه [ دکتری ]

- تاریخ صدر اسلام [ دکتری ]

- شناخت و نقد منابع تاریخ اسلام [ دکتری ]

فهرست کامل کتاب ها :

الف : تألیف [ فارسی ]

1- علم تاریخ در گسترة تمدن اسلامی ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی 1387

2- ادبیّاتِ سیاسی تشیع ، نشر علم ، 1387

3- سلسلة قیام هایِ شیعه 1و2 ، نشر علم ، 1387

4- دین و فلسفه از نگاه ابن رشد ، نشر نی ، 1385

5- سیرة نبوی و سیره نگاران ، نشر خانة کتاب ، 1388

6- روشمندی ، پژوهش و پژوهشگردر تمدّنِ اسلامی ، 1387

7- اطلس تاریخِ اسلام ، انتشاراتِ مدرسه ، 1377

8- تاریخ سیاسی اسلام ، نشر مرکز فرهنگی علامه طباطبایی ، 1359

9- تاریخ زنان صدر اسلام ، نشر جهاد دانشگاهی دانشگاه الزهرا ، 1361

10- تاریخ اسلام ، زیر نظر ، با همکاری چند تن از پژوهشگران ، نشر معارف قم ، 1383

11- علم تاریخ در اسلام ، وزارت ارشاد اسلامی ، 1364

12- چهار مقال در مقام زن ، نشرانجمن ایرانی مطالعات زنان ، 1386

13- تاریخ در اسلام با همکاری جلال الدین فارسی ، نشر وزارت آموزش و پرورش ،1361

14- تاریخ نگاریِ مورخان معاصر عرب ، مکتب ها و گرایش ها ، انجمن ایرانی تاریخ پژوهان قم ، 1382

15- زن در اسلام ، انجمن زنان پژوهشگر تاریخ ، 1379

ب – تألیف [ عربی ]

16- الأدب السیاسی الملتزم ، با همکاری دکتر حسن عباس نصرالله ، بیروت ، دارالتعارف، 1366

17- الأدب السیاسی فی الإسلام ، انتشارات سمت ، 1367

18- رسائل النبی والوصی ، نشر دانشگاه تربیت مدرس 1380

19- من أدب التشیع بخوارزم ، انتشارات روز نامه اطلاعات ، 1368

ج – تألیف ، مجموعه مقالات

21- پژوهش هایی در تاریخ و ادب ، انتشارات روز نامة اطّلاعات ، 1372

22- تاریخ اسلام ، مجموعة مقالات ، نشر معارف قم ، 1382

د – ترجمه :

23- نهضتِ ترجمه درشرق جهان اسلام در قرن سوم و چهارم هجری ، تألیف دکتر رشید جمیلی ، انتشارات سازمان سمت ، 1385.

24- خاندانِ وحی در احادیثِ اهل سنّت ، تألیف ، دکتر عبدالمعطی امین قلعجی ، امیر کبیر 1362 .

25- شک و شناخت ، ترجمة المنقدمن الضلال ، تألیف ، ابو حامد غزّالی ،انتشارات امیرکبیر ، 1360

26- فاطمه بنت اسد ، تألیف ،علی محمد علی دُخَیَّل ، انتشارات امیر کبیر ، 1361

27- اُمّ کلثوم ، تألیف، علی محمد علی دُخَیَّل ، انتشارات امیر کبیر ، 1361

28- فاطمه دختر امام حسین (ع) تألیف ، علی محمد علی دخُیَّل ، انتشارات امیر کبیر ، 1361

29- قیام امیرعبدالقادرالجزایری، محمد کامل حسن المحامی ، دفتر نشرفرهنگ اسلامی، 1359

30- نقش و رسالتِ مسلمان در ثلثِ آخر قرنِ بیستم ، تألیف ، مهندس مالک بن نبی ، مؤسسه انجام کتاب ، 1359 .

31- حجر بن عدی انقلابی شهید ، تألیف ، محمد فوزی ، مؤسسة انجام کتاب ، 1359 .

32- مشکاة الأنوار ، تألیف ابو حامد غزّالی ، انتشارات امیر کبیر ، 1364 .

33- فرهنگ اصطلاحاتِ سیاسی ، تألیف، جمال برکات ، با همکاری دکتر فیروز حریر چی ، نشر رجاء ، 1368 .

34- مالک بن نبی ، اندیشمند مُصلح ، تألیف ، دکتر اسعد سَحْمَرانی ، دفتر نشر فرهنگِ اسلامی، 1369 .

35- نخبگان حامیِ ولایت ، تألیف عبّاس بن بَکّار ضَبّی ، زیر نظر ، مترجم ، دکتر زهرا رفیعی راد ، سازمان تحقیقات خود کفایی بسیج ، 1376 .